PINTADAS Y GRAFFITIS DE
UN PASADO NOSTALGICO
“¡Oh pared, me admira que sostengas tantas tonterías sin
desmoronarte!” - decía un
graffiti en las ruinas de Pompeya hace dos mil años.
Las
excavaciones mostraron como sobre las paredes de la arquitectura pompeyana
proliferaron los graffitis espontáneos. Poesía y escatología ,invocaciones
divinas y frases de imaginación pre-contracultural como la transcrita.
La
inscripción en el muro ,la lápida o la piedra es tan vieja como el propio
alfabeto. Más antigua que el papiro al que se reemplazaba con materiales
rígidos que era necesario esgrafiar. La única excepcionalidad radicaba en el
componente de institucionalidad o espontaneidad. Una inscripción funeraria o
una grafía cúfica del Corán eran institucionales ; una frase como el graffiti
pompeyano sugería una connotación clave en la posterior evolución del graffiti
; la espontaneidad.
A las
inscripciones murales del siglo XX ,en el área de habla anglosajona y en países
latinos como Francia o Italia ,se las denomina con el viejo vocablo pompeyano
de raíces griegas ; graffitis.
La
consolidación del fenómeno en España ha lanzado una alternativa léxical
castellana : pintadas .
El carácter
internacional de las pintadas y su valor cultural o contra-cultural es fácilmente
comprensible ,así como la profunda relación entre las pintadas en varios países
de nuestro entorno .
Así los
estudiantes universitarios franceses que se levantaron en Mayo del 68 ,hicieron
famosas una serie de pintadas de temática contra-cultural y revolucionaria
,entre las que se encuentran :
-CIVISMO RIMA CON FASCISMO
SEAMOS REALISTAS ,PIDAMOS LO
IMPOSIBLE.
-PROHIBIDO PROHIBIR.
-DEBAJO DE LOS ADOQUINES ESTÁ LA
PLAYA.
-LA CULTURA ES LA INVERSION DE LA
VIDA .
-CRS=SS
-EL DERECHO A VIVIR NO SE MENDIFGA
SE TOMA
-VIVA HERACLITO, ABAJO PARMENIDES.
-“EL COMABATE
ES EL PADRE DE TODAS LAS COSAS”-
HERACLITO
-LA REVOLUCIÓN ES UNA INICIATIVA.
-EN LOS EXAMENES RESPONDAN CON
PREGUNTAS.
-LAS JOVENES ROJAS CADA VEZ MAS
HERMOSAS
-ACUMULEN RABIA.
-VIVIR PARA SOBVREVIVIR
-EXGERAR ESA ES LA RAMA-
-LA ECONOMIESAT HERIDA. ¡QUE
REVIENTE¡
-NO HAY LIBERTADA
PARA LOS ENEMIGOS DE LA LIBERTAD.
También en Portugal , durante la revolución de 1974 se
generan determinadas pintadas que por la cercanía del pueblo portugués aparecen
en puntos de la geografía gallega ,donde ,sin duda ,la actuación de los
refugiados portugueses tiene una gran incidencia ,en este sentido podríamos
citar frases tan conocidas como las que siguen:
-EL PUEBLO UNIDO JAMÁS SERÁ VENCIDO.( DE CHILE DE
ALLENDE)
-ABAIXO PACTO IBÉRICO ,FRANCO
ASESINO.
-EL VOTO ES EL ARMA DEL PUEBLO. NO
VOTES QUE PIERDES EL ARMA.
-AMAMOS AL MOVIMIENTO DE LAS FUERZAS
ARMADAS(MFA).
-PUTAS AL PODER .SUS HIJOS YA LO
ESTÁN.
-TERNERO ASADO TODAVÍA ERA POCO EN
EL ASADOR DE LA DGS A 2000 GRADOS.(Referencia a las atrocidades cometidas por
la Dirección General de Seguridad portuguesa).
-P.I.D.E. = ASESINOS.
-NACIONALIZACIÓN DEL 2CV ,NO SE CAE.
-NI UNA MONJA MÁS AL CIELO.
-ELEVE SU CLASE SOCIAL .CAGUE DE
PIE.
-EL GALO DE BARCELOS AL PODER
.BRIGADA NEGRA (Humm. .. los mejores en la cama).
-HAGA EL ATAUD QUE NOSOTROS LES
DAREMOS LOS CLAVOS.
-DESCOLONIZACIÓN : PORTUGAL EN
SALDO.
El
bajo-franquismo trajo en Galicia la aparición de pintadas aún con brocha y
pincel ya que los (sprays aparecieron a mediados de los 70) ,y
predominantemente de tres organizaciones ;
-Grupos de
extrema derecha.
-Partido
comunista y grupos de extrema izquierda.
-Nacionalistas
(UPG).
Por parte
de la extrema derecha podemos destacar en ciudades como Ferrol ,Pontevedra y
Coruña por su relación con el mundo militar ,pintadas firmadas por los grupos
más activos (Guerrilleros de Cristo Rey ,Fuerza Nueva y Cruz Ibérica) como las
que siguen:
-TARANCÓN AL PAREDÓN (sustituido en la ciudad de Ferrol
por la de MUERTE AL OBISPO DE MONDOÑEDO).
-ARIAS MANTEQUILLA.
-ETA Y FRAP PAREDÓN.
-CURAS ROJOS A ZAMORA.
-EJERCITO AL PODER.
-ARRIBA ESPAÑA ,VIVA FRANCO.
-VIVA LA GUARDIA CIVIL.
-CARREROBLANCO ,PRESENTE.
-VIVA CRISTO REY.
-ROJOS ASESINOS.
-EL TAJO SE LLEVA LOS DESPERDICIOS A
PORTUGAL.
-VIVA LA
POLICIA ARMADA.
A partir de
la muerte de Franco las pintadas de la extrema derecha fueron de recuerdo al
Generalísimo de los ejércitos y loas a las instituciones militares ,y prueba de
ello son pintadas como éstas :
-ANTE TODO Y SOBRE TODO SOMOS ESPAÑOLES ,VIVA ESPAÑA.
-TODOS A MADRID ,20-N PLAZA DE
ORIENTE..
-FRANCO RESUCITA ,ESPAÑA TE
NECESITA.
-FALANGE CON EL OBRERO ,EL OPUS CON
EL BANQUERO.
-CON FRANCO VIVIAMOS MEJOR.
-FRAGA Y AREIZA LAMECULOS.
-A VER SI OS LARGAIS DE UNA VEZ
ROJETES ,QUE NOS HACEMOS YAYOS SI HEMOS DE ESPERAR CUARENTA AÑOS .
-LA GUARDIA CIVIL MUERE PERO NO SE RINDE.
-GIBRALTAR ESPAÑOL.
-OJO ROJO QUE TE COJO .ÚLTIMO AVISO.
-VIVA EL 18 DE JULIO.
-VOLVEREMOS F. DE LAS JONS.
-ADIVINA ADIVINAZA , ¿DE QUE ASOCIACIÓN SON LOS SIETE
ENANITOS? (Referencia a Alianza Popular ,los “siete magníficos” de Fraga).
Es de
destacar que estas pintadas, sencillas, realizadas a mano y de corte clásico
hechas por grupos paramilitares y para-policiales en zonas céntricas y muros y
paredes de edificios e instituciones de fuerte poder carismático para la
extrema derecha (cuarteles militares , iglesias,locales de policía y guardia
civil ,etc.). Curiosamente ,al contrario de las realizadas por grupos de
extrema izquierda y nacionalistas ,estas pintadas no eran borradas por las
autoridades competentes.
Los grupos afines al partido comunista y grupos situados a
su izquierda ,se prodigaron realizando pintadas preferentemente en la zona de
Ferrol y Vigo ,algunas de las cuales se recogen a continuación :
-PROCESO 2001 ,LIBERTADE.
-DERECHO A HUELGA ,NO A LA
REPRESIÓN.
-POLICIA ASESINA.
-AMNISTIA XERAL ,GOBERNO
PROVISIONAL.
-1 DE MAYO ,VIVA LA CLASE OBRERA.
-1 DE MAIO ,LOITEMOS.
-AMADOR Y DANIEL ,HERMANOS NO OS
OLVIDAMOS.
-VIVA LA JUVENTUD COMUNISTA.
-VIVA LA REPÚBLICA ,ABAJO LA
DICTADURA.
Las pintadas propias del Partido Comunista de España y de
Comisiones Obreras antes de la muerte de Franco ,versaban sobre temas concretos
(huelgas del 72 en Vigo y Ferrol) ,represión policial (en concreto de la
Brigada político-social ,conocidos vulgarmente como sociales) ,y al igual que todas las pintadas
de los años 70 previas a la muerte de Franco ,eran preferentemente hechas en
zonas universitarias de Santiago y barrios obreros de Vigo y Ferrol.
A partir de
la muerte de Franco las organizaciones a la izquierda del PCE reivindican las
nacionalidades históricas y una nueva organización del estado ,así destacamos
la ORT(organización revolucionaria de trabajadores) y PTE (partido del trabajo
de España) ,organizaciones de tendencia Marxista-Leninista u orientación
Maoísta ,siendo las más activas en Galicia (desprendidas de ETA) la LCR (liga
comunista revolucionaria) y MC (movimiento comunista) .De estas organizaciones
salieron pintadas como las siguientes :
-LIBERTAD ,AMNISTIA Y ESTATUTO DE AUTONOMIA.
-MAIORIA DE IDADE AOS 18 ANOS.
-REFERENDUM ABSTENCIÓN (20 de
Diciembre de 1976).
-AMNISTIA XERAL .LCR-ETA VI ASAMBLEA.
-OS PRESOS AGORA QUEREMOS VELOS
FORA. MCG.
-SINDICATO ÚNICO.
-FOLGA XERAL 12-11-76. PSOE ,PCG
,ORT ,PTE.
-GARDA O TEU VOTO PARA A DEMOCRACIA.
-REFERENDUM ABSTENCIÓN (única
pintada del PSOE en toda Galicia realizada en la c/ Príncipe de Vigo en 1976).
Mención aparte merecen las pintadas realizadas por grupos
(si es que se puede considerar la existencia de grupos) ácratas y
contra-culturales ,realizadas de forma mayoritariamente en Santiago ,Vigo
,Coruña y Ourense a partir de la muerte
de Franco :
-COCA-COLA ASESINA.CARAJILLO AL PODER.
-EL ALCOHOL MATA .TOMA LSD.
-MILLONARIOS DE TODO EL MUNDO ,UNIOS
.EL VIENTO SE VUELVE EN CONTRA.
-NO FALTA DINERO. SOBRAN LADRONES.
-EL PROFESOR Y EL SILLÓN EN EL
DEPARTAMENTO Y CON LA PATA QUEBRADA.
-SI LA MIERDA TUVIERA VALOR LOS
POBRES NACERÍAN SIN CULO.
-FACHAS ,JODEROS ;TENEIS LA SANGRE
ROJA ,EL CORAZÓN A LA IZQUIERDA Y ME LIMPIO EL CULO CON LA DERECHA.
-MUERTE AL CERDO DE CARRILLO .FUERZA
NUEVA .(OJO CARRILLO TE QUIEREN MATAR EL CERDO).
-DEJARÁS A TU PADRE Y A TU MADRE Y
ME SEGUIRAS A MI (FIRMADO JUAN CARLOS 1º).
-ARRIBA TEJERO ,MÁS ALTO QUE
CARRERO.
-SI SER GOBERNADO SIGNIFICA SER
INSPECCIONADO ,OBSERVADO ,REGISTRADO ,REGULADO ,DIRIGIDO ,ADOCTRINADO , ESPIADO
,SERMONEADO ,CONTROLADO ,MEDIDO ,SOPESADO E INSTRUIDO ..... ¡¡¡QUE SE METAN EL
PODER EN EL CULO!!! .PASA EL PORRON Y REZA.
-SALUD Y ANARQUIA.
-TETA ASESINA POLLA TRAIDORA
(transformación a partir de ETA asesina).
-SI ALGUIEN TE HACE MAL NO LO
JUZGUES ,MATALO. DIOS QUE ES MÁS JUSTO ,LO JUZGARÁ.HOMILIA DE PABLO VI A
PINOCHET.
-LA VIRGINIDAD PRODUCE CANCER
,VACÚNATE.
-SERVICIO MILITAR =ESTAFA POPULAR.
-SI UN CAPITALISTA TE DA POR EL CULO
NO TE MUEVAS ,LE ESTAS HACIENDO EL JUEGO.
-HEIDI REACCIONARIA .PIPI AL PODER.
-VIDELA ,CABRON ,DEVUEVEL LA MADRE A
MARCO.
-KING KONG MURIÓ POR NUESTROS
PECADOS.
-CULTIVA TU PROPIA HIERBA. A LA
MIERDA LOS INTERMEDIARIOS.
-LA DEMOCRACIA DE FRAGA ES LO MISMO
QUE CAGAR CON BRAGA O FOLLAR CON PANTALÓN.
-EUCARISTÍA TOTAL (transformación de
Amnistía Total).
-SI DIOS EXISTE ESE ES SU PROBLEMA.
Y haciendo
un homenaje a los años 80 y en especial al grupo ultra del Atlético de Madrid
FRENTE ATLETICO citar una pintada hecha en el Estadio Vicente Calderón en 1987:
-SOMOS INDIOS :TENEMOS UN JEFE LOCO ,VIVIMOS AL LADO DEL
RIO Y ODIAMOS AL HOMBRE BLANCO.
- O de los mismos Riazor Blues en Santiago en
los finales de los años 80’ (=
-¡VIVAN LOS CELTAS ¡ VIGO NO
No podemos dejar de lado el fenómeno del nacionalismo en
Galicia ,en concreto la UPG (unión do pobo galego) y ANPG (asamblea nacional popular
galega) :
-LEGALIZACIÓN UPG-EIA.
-PATIOTAS GALEGOS ,LIBERTADE.
-IDIOMA GALEGA ,IDIOMA OFICIAL.
-25 DE XULLO ,DIA DA PATRIA GALEGA,
12:30 NA FERRADURA.
-AS ENCROBAS ,SOLIDARIEDADE.
-XOVE NUCLEAR NON.
-GALIZA CEIBE ,PODER POPULAR.
-GALIZA CEIBE SEN EMIGRACIÓN.
-ESTATUTO NUNCA MAIS ,BASES
CONSTITUCIONAIS.
-EN TODAS AS ALDEAS COMOSIONS
LABREGAS.
-CACIQUES FORA.
-SINDICATO ÚNICO E GALEGO.
-GALIZA-EUSKADI-PAISES CATALANS
,XUNTOS VENCERAN.
-DISOLUCIÓN DOS CORPOS REPRESIVOS.
-GOBERNO GALEGO XA.
-NON A COLONIZACIÓN.
-NON A EUROPA DOS MONOPOLIOS
.SOBERANIA NACIONAL.
-AUTONOMIA NON .AUTODETERMINACIÓN.
-NON ,NON ,NON A CONSTITUCIÓN.
-CONTRA A CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA E
COLONIAL UN NON GALEGO E POPULAR.
-SOLIDARIEDADE CON EUSKADI.
-GOBERNEMOS A NOSA TERRA.
-MERCADO COMÚN EUROPEO ,RUINA DO
POBO GALEGO.
-POR UN ENSINO GALEGO E POPULAR
.ERGA.